Creaties

On Enclosed Spaces and the Great Outdoors is een serie performance-conferenties waarin wordt onderzocht hoe de podiumkunsten - hun vormen, onderzoek en discoursen - worden uitgedaagd door de noodsituatie van het klimaat.

Deze vijfde editie vormt de afsluiting van David Weber-Krebs’ doctoraat in de kunsten, Exercising Fragility in Theatres and Beyond, een reis die hij zes jaar geleden begon. In die tijd heeft de wereld grote omwentelingen doorgemaakt, met name een pandemie die theaters dwong te sluiten, om vervolgens weer te openen in een grondig veranderde staat. Dit moment bracht nieuwe kwetsbaarheden aan het licht, want een onzichtbare dreiging vanuit de lucht maakte mensen zowel gevaarlijk voor als kwetsbaar tegenover elkaar. Deze verstoring veranderde niet alleen de menselijke relaties, maar raakte ook culturele instellingen in hun kern.

Deze editie van On Enclosed Spaces and the Great Outdoors biedt een ruimte waarin artistieke voorstellen reageren op theoretische perspectieven, waarbij fragiliteit centraal staat en wordt nagedacht over wat dit betekent voor onze aanwezigheid in de wereld en onze ecologische verantwoordelijkheden.

Tot de belangrijkste bijdragers behoren Julie Sermon, auteur van het veelgeprezen Morts ou vifs, pour une écologie des arts vivants, en Augusto Corrieri, kunstenaar, wetenschapper en goochelaar, wiens werk een brug slaat tussen performance, kunst en ecologie en auteur is van het sensationele In Place of a Show: What Happens Inside Theatres When Nothing is Happening.

Componist en zanger Yannick Guédon presenteert een verkenning van de stem, waarbij subtiele variaties van één enkele noot worden ontvouwd om de beweeglijkheid en kwetsbaarheid van geluid te verkennen.

In april 2020, op het hoogtepunt van de COVID-19 lockdown, stelden Katja Dreyer, Antoine Pickels en Christel Stalpaert zich voor wat hun eerste theaterervaring na de lockdown zou kunnen zijn. Nu, in 2024, kijken ze terug op die verbeelding.

De dag wordt afgesloten met een speciale reprise van The Guardians of Sleep (2017). Tijdens het slapen is het menselijk lichaam kwetsbaar. Een gevoel van veiligheid en vrede helpt ons elke nacht om ons terug te trekken uit de wereld. Maar wat als de sociale bescherming zoals we die kennen, plotseling uit elkaar valt?

In Hands Made staan de eigen handen van de bezoekers centraal. Afgezonderd van de rest van het lichaam, maar toch in intieme nabijheid van elkaar, vormen ze het middelpunt van een speculatie over het verleden en de toekomst van handen, handwerk en tastzin. Waar zijn deze handen mee bezig geweest en wat zullen ze in de toekomst doen? Wie of wat zullen ze aanraken?

Holding Present is een nieuwe samenwerking tussen choreografe Ula Sickle en het hedendaagse muziekensemble Ictus. Holding Present onderzoekt hoe een individueel gebaar een krachtige collectieve handeling kan worden. Een groep van zeven performers weeft een weefsel van bestaande en nieuwe composities van Alvin Lucier, Pauline Oliveros, Stellan Veloce en Didem Coskunseven en bouwt langzaam en bewust aan een moment, een momentum, op weg naar het breekpunt waar individuen een kritische massa worden.

In de voorstelling worden ongebruikelijke instrumenten gebruikt, zoals een zwaaiende stierentrom, aluminium buizen, draagbare stenen en megafoons, evenals een modulaire synthesizer. De dansers en muzikanten werken samen om zowel de muzikale als de choreografische partituur te realiseren. De performers begeven zich met elkaar op nieuw terrein en zetten vluchtlijnen uit in het heden. En terwijl ze zich opbouwen tijdens de duur van het stuk, integreert het publiek zich in het weefsel. Ook zij maken deel uit van het moment en worden verantwoordelijk voor het momentum.

In deze samenwerking getiteld Contribution for Shared Landscapes reflecteren Begüm Erciyas en Daniel Kötter op de betekenis van het verticale perspectief op het landschap - een perspectief dat is geconstrueerd met behulp van satellieten, kaarten, drones en mijnbouwmiddelen - en op de fictie van een niemandsland dat met deze middelen is geconstrueerd. Aan deze grote groep publiek die op het landschap aanwezig is, bieden ze een dergelijke ervaring van een leeg landschap. Een landschap ontdaan van alle menselijke sporen en van bovenaf bekeken, nu vrij om opnieuw bezet te worden.

Durations is een reeks performances samengesteld door David Weber-Krebs in en rond een glazen huis bovenop de stad. Voor dit format wordt een reeks beoefenaars uitgenodigd om een interventie met een tijdsdimensie te bedenken en te ontwikkelen.

Voor Forest Silent Gathering, ontmoet een groep toeschouwers elkaar in een bos bij zonsondergang en volgen ze een soundtrack via een koptelefoon. Er wordt een audio-sociale architectuur gecreëerd waarin men mogelijk samen alleen kan zijn. Veranderende afstanden nodigen uit tot het vinden van nieuwe nabijheden. Afwezige figuren worden protagonisten. Terwijl de gemeenschappelijke ruimte vorm krijgt en transformeert, laat Forest Silent Gathering ons nadenken over de banden tussen mensen, bossen en geschiedenis. Wat houdt ons bij elkaar?

Niets meer om van te dromen. Climax, anti-climax. Herhaling, eindeloze herhaling. Duizend plateaus van crescendo. Uit de novelle Laatste Utopia, door Persis Bekkering.

Echoic Choir is een samenwerking tussen zanger Stine Janvin (NO) en choreograaf Ula Sickle (CA/PL/BE) en roept het ritueel op van het samenkomen op een dansvloer rond muziek in de late uurtjes van de nacht. Vertrouwend op de kracht van akoestische stemmen en ruimtelijke resonantie, met minimale versterking en effecten, wil het project een collectieve en meeslepende zintuiglijke gebeurtenis creëren. Door de performers en het publiek in een gedeelde ruimte te plaatsen, zoals een rave of nachtclub, creëren geluid, choreografie en de visuele aspecten van het werk, zoals licht, een sterke synesthetische ervaring voor het publiek.

Echoic Choir werd ontwikkeld tijdens Covid met strikte parameters en fysieke afstand in het achterhoofd, maar de uitvoering en opstelling is bij elke presentatie van het werk gewijzigd. In zijn minimalisme reduceert Echoic Choir de clubervaring tot de essentie. In een meeslepende lichtsetting staan stem en lichaam centraal. De muziek is een lappendeken van in elkaar grijpende ritmes, hockets en woorden afkomstig van de stemmen en lichamen van de performers terwijl ze ademen, zingen en bewegen. Gedragen als een tweede huid druipt hun collectieve zweet van hun latex outfits. De aanwezigheid van de toeschouwers voegt een niveau van dichtheid toe aan de ruimte, ze vermengen zich met de performers en belichamen een nieuw soort gemeenschappelijk ritueel.

Wat voor aandacht geven we aan de geluiden van de omgeving waarin we leven? Wat voor soort agency hebben we wanneer deze geluiden beginnen te verdwijnen? The Silencing is een gevoelige verkenning van de rol van de toeschouwer in een theaterruimte. Het weerspiegelt wat er daarbuiten gebeurt - de diepgaande impact die menselijke activiteit heeft op de fysieke omgeving. Op het podium brengt een groep jonge vertellers een gedeelde luisterpraktijk tot stand door autobiografische vertellingen, speculaties en geluidsopnames met elkaar te verweven. Ze vullen de theaterruimte met woorden en geluiden. Tot woorden hen in de steek laten en er geen verhalen meer te vertellen zijn.

Van gevangenen tot reizigers, mensen hebben allerlei soorten eenzaamheid verdragen of ervan genoten. Ze hebben hun toevlucht genomen tot het schrijven van brieven als communicatiemiddel met hun naasten. Sam Melville deed dit vanuit de zwaarbeveiligde gevangenis van Attica, waar hij binnenkwam nadat hij in 1969 uit protest tegen de oorlog in Vietnam verschillende overheids- en samenwerkingsgebouwen had gebombardeerd. In Attica speelde hij een sleutelrol in het versterken en verenigen van de verdeelde kampen en rassen van gevangenen in de strijd voor gerechtigheid en menselijke behandeling, wat uiteindelijk leidde tot de prominente Attica gevangenisopstand van 1971. Tijdens de opstand werd hij doodgeschoten door de politie. Toen hij buiten was, uitte Sam herhaaldelijk zijn teleurstelling over anderen en handelde hij bij voorkeur alleen. Eenmaal in de gevangenis, na een eerste fase van isolatie en wanhoop, werd hij al snel close met verschillende zwarte en Latino leiders. Naarmate zijn relatie met andere gevangenen groeide, veranderde zijn perceptie van wat er mogelijk was in Attica. Een dag voor zijn dood, tijdens de rellen in Attica, zei hij tegen een onderhandelaar terwijl hij in een rij mannen stond met de armen ineen: “wat er ook gebeurt, vertel iedereen dat de mensen hier net zo samen zijn als ik ooit hoopte dat ze buiten zouden kunnen zijn.” De tekst in Letters of Attica is uitsluitend een herbewerking van fragmenten uit Sam’s brieven die hij tussen 1969 en 1971 in de gevangenis schreef.

Drie jonge mensen zitten in hun achtertuin. Ze maken beats, schrijven liedjes voor niemand in het bijzonder, kopiëren dansjes van het internet. En wachten. Wat is er anders te doen? Het einde van de wereld is al gekomen.

The Sadness is een choreografie van hedendaagse melancholie in de vorm van een concert. De performers werden gecreëerd in 2020, op het hoogtepunt van de pandemie, en schreven hun eigen nummers die reflecteren op de ecologische crisis en de heersende gevoelens van uitzichtloosheid. Op het podium spelen ze hun liedjes live met behulp van een speciaal voor het project ontworpen app. Ze begeven zich in het genre van de sad core music, stemmen filteren door autotune, hun zang versmelt met pulserende popritmes en zware bassen. Hun stemmen worden één met de machine.

The Sadness onderzoekt live muziek maken als een collectieve handeling die nieuwe verbindingen smeedt, tussen het heden en mogelijke toekomsten, tussen lichamen en woorden, tussen mensen en het niet-menselijke.

De voorstelling The Death of Ivan Ilyich is een bewerking van de roman van Leo Tolstoj, die bekend staat om de nauwkeurigheid en ironie waarmee het stervensproces wordt weergegeven. “Een directe persoonlijke ontmoeting met de dood”, zoals de auteur het zelf ooit omschreef. Deze bewerking neemt de relatie tussen Ivan Iljitsj en zijn barmhartige bediende Gerasim als uitgangspunt voor het verkennen van een zeer specifieke zorgrelatie, die voor iemand die stervende is. Net als in Tolstojs roman vordert de voorstelling geleidelijk naar een samentrekking van tijd en ruimte die langzaam leidt tot de dood van de hoofdpersoon. De toeschouwers zijn verzameld in een theater om Ivan Iljitsj te zien sterven. In minder dan een uur zal Ivan Iljitsj dood zijn. Wat is sterven? Wanneer begint het? En vooral, wanneer eindigt het?

In Voicing Pieces wordt de eigen stem geënsceneerd tot hoofdpersoon. In de intimiteit van een geïsoleerde geluidscabine, geleid door een eenvoudige partituur, wordt het publiek toeschouwer van zijn eigen stem. De handeling van het spreken en tegelijkertijd het horen van de eigen stem verandert in een theatrale en choreografische ervaring, die met elke individuele interpretatie van de partituur opnieuw wordt vormgegeven. De stem wordt een plaats voor actie, een spektakel of een verrassing. Is de eigen stem niet altijd inauthentiek en unheimisch? Wie spreekt er wanneer de eigen stem spreekt? In plaats van zichzelf te herkennen in de vreemdeling, is Voicing Pieces een uitnodiging om de vreemdeling in zichzelf te herkennen.

Een zwarte vlag zweeft in voortdurende beweging. De beweging en het wapperen van de stof worden zowel choreografie als geluid. Relay, gepresenteerd als een enkele doorlopende actie, haalt zijn inspiratie uit de vele recente protesten die over de hele wereld plaatsvinden, de massamarsen in Polen, ter verdediging van vrouwenrechten, genaamd “Czarny Protest” (Zwart Protest). De zwarte vlag kan niet worden gekoppeld aan één bepaalde strijd en is daarom niet eenvoudig te interpreteren. De Pools-Canadese choreografe Ula Sickle en een diverse groep performers wisselen elkaar af in een fascinerende uithoudingstest. Hun bewegingen gaan heen en weer tussen inertie en hoop, verzet en machteloosheid. Ze nemen elk afzonderlijk de verantwoordelijkheid op zich om de vlag in beweging te houden, maar het is de collectieve inspanning die van Relay zo’n krachtig symbool maakt. In een ‘unplugged’ versie van de voorstelling, buiten gepresenteerd, werken de performers samen met de wind om de vlag drijvende te houden.

Balthazar is een stuk voor één dier en zes menselijke performers. De hoofdpersoon is een ezel genaamd Balthazar die centraal staat in elke actie die op het podium plaatsvindt. Het project is geïnspireerd op Robert Bressons film Au hazard Balthazar (1966), die het bewogen levensverhaal van een ezel vertelt. Balthazar is een langlopend artistiek onderzoeksproject van theatermaker David Weber-Krebs en dramaturg en theoreticus Maximilian Haas dat dieren en hun positie in de westerse cultuur onder de loep neemt. Tot nu toe werden drie voorstellingen geproduceerd in samenwerking met theater- en dansscholen en opgevoerd in theaters in Brussel, Hamburg en Amsterdam in 2013 en 2014. De drie voorstellingen ontwikkelden zich in verschillende takken/disciplines van de podiumkunsten, namelijk theater, dans en muziek. Alle drie hadden ze een verschillende conceptuele focus, afgeleid uit het werk van drie filosofen die het hedendaagse discours rond dieren en dierlijkheid het meest prominent hebben vormgegeven: Gilles Deleuze, Donna Haraway en Jacques Derrida. Het project bestaat uit performances, een boek, talrijke lezingen en geschreven bijdragen.